رمزگشایی از ارتباطات غیرمستقیم ایران و آمریکا؛ موضوع پیام‌های اخیر واشنگتن چیست؟ | بررسی درخواست مذاکره مستقیم آمریکا که مقام قطری به ایران آورد
تاریخ انتشار: ۱۲ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۹۳۵۷۲
همشهری آنلاین - گروه سیاسی: مراودات ایران و غرب از مسیر کانال‌های واسطه‌ای همچون قطر و عمان ادامه دارد. اما اینکه در این رفت‌وآمدها چه پیام‌هایی با چه محورهایی ردوبدل می‌شود مشخص نیست. هر چند که با توجه به مواضع ایران و طرف‌های غربی می‌توان احتمالاتی برای موضوعات مطرح شده میان ایران و اروپا و آمریکا در نظر گرفت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
کوروش احمدی کارشناس روابط بین‌الملل و دیپلمات پیشین در گفت‌وگو با همشهری آنلاین همه احتمالات درباره پیام‌های ردوبدل شده میان ایران و آمریکا را بررسی می‌کند. احمدی می‌گوید: امروز برجام در وضعیت معلقی است و آمریکایی‌ها سعی می‌کنند تا سایر ابعاد مسئله را با مبادله پیام کنترل کنند و اجازه ندهند که بحران بالا بگیرد.
به نظر می‌رسد که همچنان تبادل پیام ایران و آمریکا ادامه دارد اما مقامات آمریکایی تاکید می‌کنند که برجام در اولویت کار آن‌ها نیست. فکر می‌کنید این گفته‌ها ضدونقیض است یا واقعا برجام از دستور کار آمریکا خارج شده؟
تردیدی نیست که در این مقطع برجام اولویت آمریکا نیست. امروز به دلایل سیاسی مشخصی از جمله اعتراض‌ها در ایران، جنگ اوکراین و مسئله پهپادها، تصور آمریکا این است که نمی‌توانند با این ایران مذاکره کنند و فرضا پس از توافق تحریم‌ها را بردارند.
این موضوع دلایل داخلی نیز دارد. جمهوری‌خواهان که از ابتدا مخالف برجام بودند و حالا عده‌ای از دموکرات‌ها نیز به صف مخالفان برجام در آمریکا پیوستند. چند روز قبل نیز قطع‌نامه‌ای در مجلس نمایندگان علیه ایران تصویب شد. البته این قطع‌نامه الزام‌آور نیست اما در هر صورت فضای مجلس نمایندگان را نشان می‌دهد.
در مجلس نمایندگان وضعیت بدترشده و کنترل مجلس به دست جمهوری‌خواهان افتاده است. بنابراین برنامه‌ریزی‌ها و تعیین دستور کار مجلس با جمهوری‌خواهان است و این وضعیت را به طور کلی مشکل می‌کند. هرچند کنگره نمی‌تواند مانع دولت در حوزه سیاست خارجی شود و این حوزه در اختیار دولت است. همانطور که در سال ۹۴ باوجود اینکه جمهوری‌خواهان در مجلس سنا اکثریت را داشتند و حتی برخی دموکرات‌ها نیز به آن‌ها پیوستند نتواستند جلوی برجام را بگیرند. اما این موضوع مسائل جنبی ایجاد می‌کند. به این معنی که دولت نیاز دارد کارهای داخلی خود مثل بودجه را پیش ببرد و به همین دلیل ملاحظاتی را رعایت می‌کند و نمی‌تواند مجلس نمایندگانی که در اختیار جمهوری‌خواهان است را خیلی ناراحت کند. در نتیجه امروز کار دشوارتر شده است.
در چنین شرایطی مراودات ایران و آمریکا دستخوش چه تحولات دیگری شده است؟
در مسیر مراودات دو اتفاق یعنی اعتراضات در ایران و جنگ اوکراین و بحث پهپادها فضای سیاسی را در داخل آمریکا و اروپا بسیار منفی‌تر از گذشته کرده است. این فضا در اروپا حتی منفی‌تر است.
برداشت من این است که دولت بایدن فکر می‌کند که در شرایط فعلی نمی‌تواند مذاکرات را از بگیرد و پس از توافق احتمالی تحریم‌ها را بردارد. آن‌ها اکنون احساس می‌کنند که به زمان نیاز دارد و این زمان می‌تواند از چند هفته تا چند ماه متغیر باشد. به نظر می‌رسد تصمیم آن‌ها بستگی به این دارد که وضعیت داخلی ایران چه شرایطی پیدا می‌کند و جنگ اوکراین به کدام سو پیش می‌رود و ارتباط ایران با روسیه در این جنگ چگونه خواهد بود.
بنابراین سیاست آمریکا امروز این است که برجام در تعلیق بماند و وقتی وزیرخارجه آمریکا این موضوع را اعلام می‌کند اگر طور دیگری عمل کند اعتبار او زیر سوال می‌رود. در چنین وضعیت معلقی آمریکایی‌ها سعی می‌کنند تا سایر ابعاد مسئله را با مبادله پیام کنترل کنند و اجازه ندهند که بحران بالا بگیرد. به همین دلایل است که آن‌ها می‌گویند برجام در دستور کار ما نیست اما نمی‌گویند که برجام مرده یا منتفی شده و سعی می‌کنند که همچنان مسیر را باز نگه دارند تا ببینند تحولات چه سیری طی می‌کند.
از سوی دیگر شرکای اروپایی آمریکا نیز چنین وضعیتی دارند. به اضافه اینکه فضا در اروپا علیه ایران تندتر است و پارلمان‌های اروپایی، پارلمان اروپا و جامعه مدنی کشورهای اروپایی تاحد زیادی رادیکالیزه شدند. بنابراین اروپا و آمریکا از این نظر روی یک طول موج هستند. از این زاویه موضع‌گیری‌های مقامات آمریکایی و اروپایی قابل فهم است.
یکی از نمایندگان مجلس گفته که آمریکا از طریق وزیرخارجه قطر خواستار مذاکره مستقیم با ایران شده است. فکر می‌کنید چنین اتفاقی محتمل است؟
آمریکا همواره مذاکره مستقیم را ترجیح می‌دهد و حتی با گروه‌های تروریستی در مسائل عملیاتی مذاکره می‌کند و ممنوعیتی در این زمینه ندارد. بنابراین این احتمال که آمریکا چنین پیامی به ایران داده می‌تواند درست باشد اما اینکه این مذاکرات چه زمانی انجام شود و محور آن چه موضوعاتی باشد بحث دیگری است.
با توجه به مواضع مقامات آمریکا پیام‌هایی که رد و بدل می‌شود را چطور باید رمزگشایی کرد؟
پیام‌هایی که در این مدت چه از طریق مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و چه سفارت‌های عمان و قطر منتقل شده می‌تواند در ارتباط با موضوعات دیگری باشد که آمریکا با آن‌ها روبه‌رو است. موضوعاتی مثل حضور نیروی‌های ایران و آمریکا در خلیج فارس که حالتی تخاصمی نیز دارند. در چنین مواقعی دو طرف باید سعی کنند با یکدیگر در تماس باشند تا برخورد تصادفی صورت نگیرد و وضعیت از کنترل خارج نشود. بنابراین تماس در این زمینه لازم است.
همانطور که در اوج جنگ سرد نیز تلفن مستقیمی میان رهبران آمریکا و شوروی وجود داشت. در عراق و سوریه نیز ایران و آمریکا به طور غیرمستقیم و با واسطه رودررو هستند. بخش مهم دیگری از پیام‌ها نیز می‌تواند در ارتباط با زندانی‌های دو تابیعتی باشد. از سوی دیگر در شرایطی که نمایندگی ایران در آمریکا و سفارت سوئیس در تهران کانال‌هایی برای ارتباط هستند وقتی پای قطر به میان می‌آید یعنی به احتمال بسیار زیاد بحث زندانی‌های دوتابیعتی مطرح است. چون این موضوع نیاز به اقدامات لجستیکی دارد و قطر و عمان کشورهایی هستند که می‌توانند در این موضوع نقش بازی کنند و به طور سنتی نیز این نقش را ایفا کردند. از طرفی قاعدتا ما نیز نباید بپذیریم که کارمان را با آمریکا به وسیله این دو کشور ذره‌ای انجام دهیم.
مسئله اوکراین نیز در این میان مطرح است. آمریکایی‌ها احتمالا نیاز دارند پیام‌هایی به ایران بدهند که کمتر به روسیه نزدیک شود. جنگ اوکراین امروز برای اروپا و آمریکا بسیار مهم و می‌توان گفت از هر مسئله دیگری مهم‌تر است. به این ترتیب طرف‌های آمریکایی می‌گویند که پیام‌های آن‌ها درباره این موضوعات است و تاکید هم می‌کنند که این‌ها فقط پیام است و مذاکره نیست.
البته آقای امیرعبداللهیان وزیر خارجه به نحوی این موضوع را مطرح کرد که به نظر رسید پیام‌ها درباره برجام هم می‌تواند باشد. بنابراین ممکن است آمریکایی‌ها پیام‌هایی با این مضمون که هنوز به مذاکرات پایبند هستند و نیاز به زمان دارند را به ایران ارسال کنند.
آمریکا رسما خواستار مذاکره مستقیم با ایران شد | واکنش ایران به حامل پیام آمریکا
کد خبر 739090 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها ایران و اروپا توافق هسته‌ای ایران ایران و آمریکا تحریممنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: ایران و اروپا توافق هسته ای ایران ایران و آمریکا تحریم مجلس نمایندگان ایران و آمریکا جمهوری خواهان مذاکره مستقیم آمریکایی ها جنگ اوکراین پیام هایی پیام ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۹۳۵۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وزیر خزانه‌داری آمریکا: ایران را تحریم می‌کنیم
به گزارش «تابناک» به نقل از ایرنا، جانت یلن وزیر خزانه داری دولت جو بایدن رئیس جمهور آمریکا روز سه شنبه به وقت محلی در سخنانی در واشنگتن دی سی گفت: آمریکا از تحریم‌ها برای مختل کردن فعالیت «خرابکارانه» ایران استفاده خواهد کرد.
وزیر خزانه‌داری آمریکا مدعی شد: حمله ایران به اسرائیل در آخر هفته گذشته و تامین مالی گروه‌های شبه‌نظامی در غزه، لبنان، یمن و عراق، ثبات در خاورمیانه را تهدید می‌کند و می‌تواند باعث تاثیر منفی اقتصادی شود.
او حمله ایران به اسراییل را بی سابقه خواند و گفت که وزارت خزانه داری از اختیارات تحریمی خود استفاده خواهد کرد و با متحدان خود برای "ادامه ایجاد اختلال در فعالیت های بدخواهانه و بی ثبات کننده رژیم ایران" همکاری خواهد کرد.
وزیر خزانه داری آمریکا اعلام کرد که واشنگتن از تحریم های مالی برای منزوی کردن ایران و مختل کردن توانایی این کشور برای تامین مالی گروه های نیابتی و حمایت از جنگ روسیه در اوکراین استفاده می کند.
یلن یادآور شد که وزارت خزانه داری از زمان آغاز به کار دولت بایدن بیش از ۵۰۰ فرد و نهاد مرتبط با تروریسم و تامین مالی تروریسم توسط رژیم ایران و حامیان آن را هدف قرار داده است.
او گفت که این تحریم ها شامل هدف قرار دادن برنامه‌های موشکی و پهپادی ایران و تامین مالی حماس، حوثی‌ها در یمن، حزب‌الله لبنان و گروه‌های شبه‌نظامی عراقی است.
یلن بدون اشاره به جزئیات گفت: «از حمله این هفته تا حملات حوثی‌ها در دریای سرخ، اقدامات ایران ثبات منطقه را تهدید می‌کند و می‌تواند تاثیر منفی بر اقتصاد داشته باشد.»
او که در نشست خبری این هفته صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی که مقامات ارشد مالی را از سرتاسر جهان به واشنگتن می‌آورد، افزود که واشنگتن به استفاده از ابزارهای اقتصادی برای تحت فشار گذاشتن حماس ادامه می دهد، اما گفت که وزارت خزانه داری بر این نکته تاکید دارد که تحریم های این کشور نباید مانع کمک های حیاتی شود.
او خواستار اقدام فوری برای پایان دادن به درد و رنج فلسطینیان در غزه شد و خاطرنشان کرد که کل جمعیت بیش از ۲ میلیون نفری غزه با ناامنی غذایی حاد مواجه است و بیشتر مردم آواره شده اند.
وزیر خزانه داری آمریکا مدعی شد : «همه ما که اینجا در این جلسات هستیم، وظیفه داریم هر کاری که می توانیم برای پایان دادن به این رنج انجام دهیم.»
یلن خاطرنشان کرد که واشنگتن همچنین از تحریم ها برای هدف قرار دادن خشونت شدید شهرک نشینان در کرانه باختری استفاده می کند.
وزیر خزانه‌داری آمریکا اوایل فروردین ماه سال گذشته در نشستی با کنگره آمریکا درباره اینکه آیا تحریم‌ها رفتار ایران را در راستای چیزی که آمریکا می‌خواست، تغییر داده است، گفته بود: بسیار کمتر از چیزی که به طور ایده‌آل می‌خواستیم.
یلن گفته بود که واشنگتن به دنبال راه‌هایی برای تقویت تحریم‌ها علیه ایران است اما اذعان کرد که تحریم‌ها به ایجاد تغییر سیاست و رفتار ایران به گونه‌ای که آمریکا انتظار داشت، منجرنشده است.
روزنامه وال استریت ژورنال سال ۲۰۲۲ در گزارشی نوشته بود که استفاده بیش از حد دولت‌های پیشین آمریکا از ابزار تحریم و بی‌اثر شدن آن‌ها موجب بازبینی در این سیاست شده اما مقامات آمریکایی در وزارت خزانه‌داری پس از یک بررسی ۹ ماهه اعلام کردند تحریم‌ها همچنان یک ابزار مهم در سیاست آمریکا باقی خواهد ماند که باید بهینه شوند.
ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.
دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد اما تاکنون دربرابر هرگونه اقدام معتبر برای جبران رفتار نادرست گذشته به دلایل مختلف کوتاهی کرده است.
فوری/ انفجار در مناطق مرکزی ایران / اسرائیل به ایران، عراق و سوریه حمله کرد